Groenland
In mijn nieuwsbrief (#58 van 9 februari 2025) maakte ik een begin met een leesdossier met literatuur uit en over Groenland. Ik las eerder die week op The Guardian een inzichtelijk artikel over Groenland en vervolgens in NRC de reportage ‘In Groenland is er één boekhandel. Hoe is het om daar schrijver te zijn?’ (paywall) Ik verwachtte een lijst boekentips uit dat laatste artikel te kunnen opvissen, maar de conclusie is dat er nog vrijwel geen Nederlandse vertalingen zijn van werk van Groenlandse schrijvers. Ik besloot er eens in te duiken en voor ik het wist bestelde ik een vergeelde tweedehands roman over Groenland van Bernlef. Hieronder vind je de lijst boeken die ik samenstelde, aangevuld met tips van lezers van de nieuwsbrief. Mis jij er nog eentje in deze lijst? Laat het me vooral weten!
- Het enige naar het Nederlands vertaalde boek van een hedendaagse Groenlandse auteur is Qivittoq. Verhalen uit Groenland van Ole Korneliussen.
- Niviaq Korneliussen is de enige Groenlandse schrijver die van de pen kan leven. Haar werk draait om de LGBTQ+ community in Groenland en is vertaald naar oa het Engels.
- Uitgeverij Oevers geeft het werk uit van de Deense bestsellerauteur Knud Sønderby. Om bij te komen van het overrompelende succes zocht hij in 1935 de rust en de natuur van Groenland op, waar hij het materiaal verzamelde voor zijn roman Koude vlammen (1940). Het verblijf resulteerde in 1941 ook in Een zomer op Groenland: zeven essays met prachtige natuurbeschrijvingen.
- Onder IJsbergen van J. Bernlef: ‘Rechter Jakob Olsen wordt als waarnemer van de Deense regering naar Groenland gestuurd om een merkwaardige moordzaak te onderzoeken. Het blijkt al snel dat de zaak verknoopt is met de oeroude Groenlandse cultuur.’ Een nieuwbrief lezer vertelde dat ze dit boek ooit op de middelbare school las, het was een ‘lijster-boek’ je kunt ze nog volop tweedehands vinden.
- Een persoonlijke favoriet past eigenlijk niet in dit rijtje want het speelt zich af op Spitsbergen, en dat is niet Groenland, maar ligt er wel ‘in de buurt’. Een vrouw in de poolnacht is het dagboek van Christiane Ritter. Ze reist in de zomer van 1934 haar man, die onderzoeker is, achterna naar de Noordpool. Het is hun grote droom: ze wonen een jaar lang in een primitieve hut op de afgelegen noordelijkste punt van Spitsbergen.
- Of de debuutroman Onder het ijs van Ellen de Bruin in deze lijst past is niet helemaal duidelijk. Het verhaal gaat over een groep klimaatwetenschappers op een schip in het Noordpoolgebied en de thema’s liefde en verlies.
- De roman Sterrenschot van Joyce Roodnat gaat ook over een wetenschapper. In de jaren ‘30 neemt natuurkunde student Jaap deel aan een expeditie naar Groenland, waar hij gefascineert raakt door het noorderlicht.
- De beroemde trilogie van Thea Beckman ‘Kinderen van moeder Aarde‘ hoort ook in deze lijst thuis. Het is een toekomstroman over de Aarde zoals die er ongeveer 10 eeuwen na de Derde Wereldoorlog uitziet, met hoofdthema’s zorg voor de natuur en feminisme. Het verhaal speelt zich af op Groenland, waar na de Grote Ramp de ijskappen en gletsjers zijn gesmolten en waar nu een heerlijk klimaat heerst. (Dank voor de tip Suzanne)
- Schrijver Iben Mondrup verhuisde op haar derde naar Groenland en keerde op haar achttiende terug naar Kopenhagen om naar de kunstacademie te gaan. Haar romans gaan over groenland en adoptie. Kinderjaren gaat over een Deens gezin en een weeskind op Groenland in de jaren 80 en Tabita gaat over een Deens gezin met Groenlandse adoptiekinderen die terugkeren naar het Denemarken van de jaren 60. (Dank voor de tip Suzanne)
- Alleen in het Engels te lezen: The Greenlanders van Jane Smiley. (Dank voor de tip Ank) “An enthralling novel in the epic tradition of the old Norse sagas. Set in the fourteenth century in Europe’s most far-flung outpost, a land of glittering fjords, blasting winds, sun-warmed meadows, and high, dark mountains, The Greenlanders is the story of one family–proud landowner Asgeir Gunnarsson; his daughter Margret and his son Gunnar.”